Web sitelerinin bilgisayarımıza veya akıllı cihazlarımıza yüklediği ve kullanıcı hakkında veri toplamaya yarayan Çerezler, Cookies adıyla da bilinmektedir. Web sitelerini, ziyaretçileri hakkında bilgilendirmeye yardımcı olan çerezler bu veriler ışığında kullanıcı deneyiminin kişiselleştirmesine aracılık ederler. Ancak aynı zamanda da kişisel gizliliğiniz için bir güvenlik açığıdır.
İnternette gezinmenin sıradan bir parçası haline çerezler konusuna bu önemli ayrıntı sebebiyle bugün artık orta seviyedeki tüm kullanıcıların hakim olması gerekmektedir. Gizliliğinizi ve güvenliğinizi koruyabilmek için cookie ne işe yarar, tarayıcının cookie özelliği nasıl açılır ve cookieler nasıl silinir gibi konuları öğrenip gerek duyduğunuz zaman rahatlıkla kullanabilmeniz gerekmektedir.
Bu yazımızla, çerezlerin nasıl çalıştığı ve çevrimiçi ortamlarda nasıl güvende kalabileceğiniz konusunda size rehberlik ederek önemli konuların yanıtlarını vereceğiz. Her seviyeden kullanıcının cookie nedir ve cookie nasıl kullanılır gibi bilgileri kolaylıkla öğrenebilmesi için hazırladığımız bu rehber sayesinde siz de artık endişe etmeden internette gezinebilirsiniz.
Çerezler (Cookies) Nedir?
Çerezler Cookie nedir sorusunun yanıtıyla konumuza başlayabiliriz. Çerezler web sunucusunun oluşturduğu ve internette dolaşmak için kullandığınız web tarayıcısına gönderdiği bilgi dosyalarıdır. Bir web sitesini ziyaret ettiğinizde, web sitesi çerezi bilgisayarınıza gönderir ve bilgisayarınız bu dosyayı web tarayıcınızın içinde bulunan bir dosyada saklar.
Genellikler de kolay bulunabilmesi için bu dosyanın adı Çerezler (cookie) olarak adlandırılır. Web tarayıcıları, aldıkları tanımlama bilgilerini bir süre saklayarak ki genelde çerezler temizleme işlemi yapılana kadar kullanıcının web sunucusundan yapacağı gelecekteki taleplere eklerler.
Çerezler Ne İşe Yarar?
Peki bu küçük dosyalar yani çerezler ne işe yarar? HTTP tanımlama bilgileri, web geliştiricilerinin size daha kişisel, uygun web sitesi ziyaretleri sağlamasına yardımcı olan araçlardır. En açık haliyle çerezler, bilgisayar veya akıllı cihazlarınızdan girdiğiniz web sitelerinin sizi tanımasına aracılık ederler. Kısacası sizi izleyip, hatırlayarak size özel sonuçlar sunmasına yardımcı olurlar. Web sitenizin oturum açma bilgilerini, alışveriş sepetlerini ve daha fazlasını hatırlayarak size kullanım sırasında kolaylıklar sunar.
Örneğin bir alışveriş sitesinin ana sayfasına girip hesap açtığınızda web sitesinin sunucusu bir oturum tanımlama bilgisi oluşturarak bunu kullandığınız tarayıcıya gönderir. Bu tanımlama bilgisi, web sitesinin sizin hesap içeriğinizi tanıyarak kişisel şekilde karşılanmanızı sağlar.
Ardından bir ürün sayfasına girdiğinizi düşünelim. Bu sefer web tarayıcınız web sitesine sizin oturum çerezlerinizin de bulunduğu bir HTTP isteği gönderir. Gittiğiniz bu yeni sayfa da sizi tanıyarak aynı profille işlem yapmaya devam etmenizi sağlar. Sürekli oturum açmanızı istemez. Ayrıca çerezler kişiselleştirme yaparak bir sitenin kullanıcı davranışını veya kullanıcı tercihlerini hatırlamasına yardımcı olur. Bu sayede de kullanıcı deneyimini kişiselleştirilmesini sağlar. Siteden çıktıktan sonra da bu site size ait verileri çerezler sayesinde hatırlamaya devam ederek sonraki ziyaretinizde de kullanıcı profilinizi karşınıza çıkarabilir.
Ayrıca çerezlerin bir kısmı ziyaret ettiğiniz siteleri takip ederek bir kayıt oluşturur. Üçüncü taraf izlemeye dair bilgiler tüm trafiğiniz kaydederek sizin hangi alanlara ilginiz olduğunu tanımlar. Ardından da size reklam göstermek veya seçenek sunmak için bu verileri kullanabilir.
Gördüğünüz gibi çerezler ne işe yarar sorusunun pek çok alanda yanıtı bulunuyor. Genel anlamda kullanıcıya zamandan da tasarruf sağladıklarını ifade etmek mümkün. Ancak aynı zamanda suçluların sizi gözetlemesi için de ciddi bir açık yaratabilme potansiyeli olduğunu göz ardı etmemek gerekir.
Çerezler (Cookies) Nasıl Etkinleştirilir?
Bilgisayarınızda veya akıllı cihazlarınızda cookie nasıl aktif edilir? Çerezler nasıl silinir konusunun hemen öncesinde çerezler nasıl aktif edilir hep birlikte bakalım. Çünkü çerezler, internet kullanımınızı kolaylaştırdığı için deneyiminizin bir parçası olmasını istemeniz de mümkün. Çerezlere izin verince internette gezinmeniz kolaylaşacaktır ve bu durum bazı kullanıcılar için güvenlik riskinden daha önemli olabilir. Ayrıca dilerseniz bilgisayarınıza veya mobil cihazınıza hangi çerezlerin geleceğini sınırlayabilirsiniz.
Çerezleri aktif etmek için;
- Bilgisayar veya akıllı cihazınızdaki Çerez (Cookie) dosyasını bulun. Bu dosya genellikle Ayarlar ve ardından Gizlilik altında saklanır. Ancak her tarayıcı, çerezleri farklı bir konumda yönetir. Yaygın kullanılan bir tarayıcı olan Internet Explorer için Araçlar ve ardından İnternet Seçeneklerini tıklayarak bulabilirsiniz. Google Chrome’da ise, Chrome menüsünden Tercihler ve ardından, Gizlilik ve Güvenlik, sonra da Gelişmiş seçeneğini tıklayıp İçerik ayarları ve Çerezleri açın.
- Çerezlere izin vermek için onay kutularını tıklayarak aktif hale getirin.
Çerezler Nasıl Silinir?
Çerezleri kaldırmak, gizlilik ihlali risklerinizi azaltmanıza yardımcı olabilir. Ancak tarayıcı izlemenizi ve kişiselleştirmenizi sıfırlayabilir. Eğer bu deneyim sizin için güvenlik ve gizlilikten daha önemli değilse o zaman çerezler nasıl temizlenir bunu mutlaka biliyor olmanız gerekir. Peki çerezler nasıl silinir?
Öncelikle yukarıda aktardığımız şekilde adımları izleyerek Çerez (Cookie) dosyasını bulun. Çerezleri yönetmek veya kaldırmak için size sunulan seçenekleri izleyerek çerezleri ve tarama verilerini temizleyin.
Telefonda çerezler nasıl silinir?
Mobil cihazınızda da tarama verileri çerezler aracılığıyla kayıt altında tutulur. Peki telefonda çerezler nasıl silinir gelin adım adım bakalım:
- Ayarlar altından çerezlerini silmek istediğiniz tarayıcıyı seçin
- Gizlilik ve güvenlik altında Tarama Verilerini Temizle adımlarını takip edin.
Google’da Çerezler Nasıl Silinir?
Google çerezler nasıl silinir sorusu takipçilerimizden en çok aldığımız soruların başında geliyor. Bilgisayarınızda Google Chrome çerezlerini şu şekilde silebilirsiniz:
- Chrome’u açıp sağ üstteki Ayarlar’ı ardından Gizlilik ve güvenlik’i ve Site ayarları seçip gelen ekrandan Çerezler’i seçin.
- “Çerez verilerini kaydetmesine ve okumasına izin ver” ayarını kapalı duruma getirin.
Bir ajansta Dijital Pazarlama Yöneticisi olan Haldun Gazitepe, Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi mezunudur. Kariyerine pazarlama uzmanı olarak olarak başlamıştır. Çalışma hayatına devam ederken dijital pazarlamaya ilgi duymuş ve kendini bu alanda geliştirmiştir. Üç yıllık geleneksel pazarlama serüveninin ardından 6 yıldır dijital pazarlama sektöründe kariyerine devam etmektedir. En büyük tutkusu yelkenli olan Haldun Gazitepe, köpeği Şanslı ile her gün yürüyüşe çıkar.