İngilizce bir terim olan Return On Investment açılımının kısaltması olarak kullanılan ROI, Türkçe Yatırım Geri Dönüşü anlamına gelmektedir. Bazı yerlerde Yatırım Getirisi olarak da adlandırılan ROİ iş dünyasının en çok kullandığı terimler arasında yer alıyor. Sık sık karşımıza çıkan bir metrik olarak özellikle e ticaret yapan kişilerin kesinlikle bilmesi gereken bu terim hakkında merak ettiğiniz her şeyi sizler için hazırladığımız Roi Nedir başlıklı bu yazımızda bulabilirsiniz.
ROI (YATIRIM GETİRİSİ) NEDİR?
Yatırım hedefleri açısından durumunu izlemek bir işletme için önemli bir gelecek stratejisi planlamanın en doğru yoludur. Yatırım Getirisi yani ROI, ticari faaliyetlerde yatırım hedeflerini izlemek için yoğun olarak kullanılan bir metrik olarak tarif edilebilir. Özellikle belirlenmiş bir süreç içindeki yatırımın maliyeti ile gelirleri arasındaki oran ROI yani Yatırım Geri Dönüş oranını vermektedir. Bunun belirli bir dönem için yapılıyor olması gibi herhangi bir yatırım için de ayrıca ele alınması mümkündür. İşletmenin ihtiyaçları doğrultusunda aylık, yıllık veya tarihi belirlenmiş periyodlar için de hesaplanabilir.
ROI’NİN ÖNEMİ HAKKINDA
Yatırım Getirisi yani ROI, bir işletmeye yatırım yapan kişinin finansal sermaye enjeksiyonu için kazandığı paradır. Herhangi bir getiri, işletmenin yaptığı net kârdan gelir ve girişime sermaye yatırmanın verimliliğinin de bir işaretidir. Sonuçta, paranızın karşılığını alıp almadığınızı bilerek finansal başarınızı arttırabilirsiniz. Hem bireysel yatırımlar hem de kurumsal yatırımlar için roi’nin önemi hakkında söyleyebileceğimiz en net şey finansal durumunuzu güçlendirmenin de bir yolu olduğudur.
Yatırım getirisini hesaplayarak, işletmenizin veya yatırım yapmak istediğiniz alanın ne kadar iyi durumda olduğunu ve hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olmak için ne gibi iyileştirmelerin yapılması gerektiğini roi hasaplama ile kolaylıkla analiz edebilirsiniz.
Kısacası yatırım getirisi, işletmeler tarafından bir harcamanın karlılığını belirlemek için sıklıkla kullanılan bir temel performans göstergesidir. Zaman içindeki başarıyı ölçmek ve gelecekteki iş kararlarını verirken tahmin yürütmeyi ortadan kaldırmak için son derece yararlı bir metriktir. Bu nedenle de roi hesaplama kapasitesi, büyüklüğü veya sektörü ne olursa olsun her işletme için son derece değerlidir.
YATIRIM GETİRİSİNİN KULLANIM ALANLARI
Hesaplanan Yatırım Getirisi rakamı hem yatırımcı hem de iş sahipleri için farklı alanlarda işe yarayacaktır.
- Yatırım yapılacak alanın potansiyel yatırım getirisinden vadesi boyunca nasıl bir kazanç sağlayacağına kadar veri elde edilebilir.
- Farklı sektörlerin yatırım getirisi rakamlarını kıyaslayarak yeni bir iş için hangi yönde gideceğine karar verebilmek de gene Roi kullanılabilecek bir durumdur.
- Eğer markanıza destek verecek bir yatırımcı arayışınız varsa bu durumda da mağaza ve marka için, yatırımcılara sunmak üzere yatırım getirisi rakamını kullanabilirsiniz.
- Karlılık konusunda bir veri ortaya koyarak yatırımcıya cazip bir teklif sunabilirsiniz. Örneğin yatırımcıya Roi hesaplama ile mağazanıza koyacağı paranın vadesi boyunca %25 kazanabileceğini göstererek bir durumu daha rahat analiz etmesini sağlayabilirsiniz. Karla aynı anlama gelmese de ROI mağazanın zaman içinde nasıl performans gösterdiğinin açık bir göstergesidir.
- Ayrıca Roi, çeşitli yatırım kararlarını başlangıç maliyetleriyle karşılaştırarak değerlendirmek için kullanılabilir. İşletmeler ayrıca gelecekteki veya önceki yatırımları değerlendirirken de ROI hesaplamalarını kullanır.
- Bireyler de kendi kişisel yatırımlarını değerlendirmek için Roi hesaplayabilir ve bir mevcut bir yatırımı kendi yatırım portföylerindeki bir başka yatırımla kolaylıkla karşılaştırabilir.
ROI’NİN FAYDALARI NELERDİR?
Bu kadar alanda işe yarayan bir metrik olan ROI oranlarının faydaları ve avantajlı yönleri ise şu şekilde özetlenebilir:
- Kolay Hesaplanır: Hesaplamayı tamamlamak için, tümü mali tablolarda veya bilançolarda bulunması gereken birkaç rakam kullanılarak kısa sürede hesaplanır.
- Karşılaştırmalı Analiz İmkanı Sunar: Yaygın kullanımı ve hesaplama kolaylığı nedeniyle, kuruluşlar arasında yatırım getirileri için daha fazla karşılaştırma yapılabilir.
- Karlılık Ölçümü olarak görülebilir: ROI, belirli bir iş biriminde yapılan yatırımlar için net gelir ile ilgilidir. Bu, şirket veya ekip için çok daha iyi bir karlılık ölçüsü sağlar.
ROI Nasıl Hesaplanır?
Bu kadar kolay hesaplanacağını ifade ettiğimiz Roi nasıl hesaplanır, gelin şimdi hep birlikte ona bakalım…
Roi Hesaplama
ROI’yi hesaplamanın en kolay yolu, onu ilk sermaye toplamının yüzdesi, kazancı veya kaybı olarak ifade etmektir. İki adımda ROI şöyle hesaplanır:
- Yatırım getirisi yani ROI hesaplamak için öncelikle yatırımdaki toplam kazançtan yatırım maliyeti çıkarılır.
- Ardından çıkan sonuç yatırım maliyetine bölünerek Roi hesaplanır.
Roi Hesaplama Örnekleri
Roi hesaplama örnekleri ile konuyu daha anlaşılır hale getirebiliriz.
Örneğin bir yatırımcı toplam 5.000TL yatırım yapmış ve 3 ay sonunda bu yatırımın değeri 6.000TL’ye çıkmış olsun. Bu durumda roi hesaplama;
ROI: 6.000-5.000/5.000 = %20 olarak bulunacaktır.
Bir diğer örnekte ise bir yatırım aracına 25.000TL yatırılmış olsun. Altı ay sonra bu yatırımın değeri 40.000TL haline gelmiş olsun.
ROI: 40.000-25.000/25.000 = %60 olarak hesaplanacaktır.
ROI (YATIRIM GETİRİSİ) ARTIRMAK İÇİN İPUÇLARI
İşletmenize yaptığınız bir yatırımda ne tür bir getiri aradığınıza bağlı olarak, yatırım getirinizi artırmanın farklı yolları vardır. Ulaşmayı istediğiniz hedefi açıkça tanımlamak ve mümkün olduğunca çok sayıda ölçülebilir kriter belirlemek size bu konuda yardımcı olacaktır. Yatırım getirisini arttırmak için kullanabileceğiniz araçlar arasında şunları sayabiliriz:
Beklentinizi Açık Şekilde Tanımlayın
Bir yatırımın getirisini artırmanın ilk adımı, yatırımınızdan elde edebileceğiniz potansiyel getiriyi veya getiriyi açıkça tanımlamaktır. Mesela belirli bir satış temsilcisini veya belirli bir dağıtım kanalını hedef olarak kullanarak belirli bir zaman aralığında, belirli bir sahada artan satışları belirleyin. Veya bir kampanya düzenleyerek bu kampanya ile elde ettiğiniz sonuçları gözlemleyebilirsiniz.
Gerçekleşen yani Mevcut Getirinizi Hesaplayın
Yatırımlarınızın getirisini, yani yaptığınız tüm çalışmalarla elde ettiğiniz getiriyi bilmelisiniz. Gerçekleşen getirinizi bilmek size gelecek için de sağlam ipuçları verecektir. Yaptığınız yatırımı kıyaslayabilmeniz, daha iyileştirecek kararlar almanız veya karlılığınızı analiz edebilmeniz için gerçekleşen getiriyi biliyor olmanız en önemli şarttır.
Gelirlerinizi Artıracak Aksiyonlar Alın
Yatırım getirinizi artırmak için farklı yolları da deneyebilirsiniz. Mesela daha fazla satış hedefleyebilir, bundan dolayı da daha çok gelir elde edebilir veya fiyatlarınızı doğrudan yükseltebilirsiniz. Eğer maliyetlerinizi artırmadan ve satışı düşürmeden gelirleri artırabiliyorsanız getirinizi de iyileştirmiş olursunuz. Yükseltilen fiyatların satış rakamlarına olumsuz yansımaması için bu konuda isabetli kararlı verdiğinize emin olmak önemlidir. Ayrıca kısa süreli verileri de analiz ederek attığınız adımı kontrol altında tutmak gerektiğini de unutmayın.
Maliyetlerinizi Azaltın
Getirinizi artırmanın en bilinen bir yolu da giderlerinizi yani maliyetinizi azaltmaktır. Eğer kira, sigorta ve telefon gibi genel giderlerinizi ve üretim maliyetinizi kontrol altında tutabilirseniz aynı satış rakamlarıyla daha çok gelir elde edebilirsiniz. Personel maaşları, hammadde bedelleri gibi üretim maliyetini etkileyen temel unsurları gözden geçirerek burada bir aksiyon alınması gerekiyorsa zaman kaybetmeden ele almanız gerekir.
Stratejinizi Yeniden Değerlendirin
Yatırımlarınızın anlam taşıması ancak tanımlanabilir bir fayda sağlamalarıyla mümkündür. Yapacağınız bir promosyon ile yeni müşteriler kazanmak doğru bir yatırım olabilir. Veya yıl sonunda müşterileriniz için bir teşekkür partisi düzenleyebilirsiniz. Bu parti size maliyet olarak yansısa da müşteri sadakatini artırarak onları elde tutmanıza yardımcı olabilir. Aynı şey çalışanlarınıza bir sene sonu eğlencesi düzenlemek veya kardan pirim vermek bir sonraki etapta mutlu personel ve daha yüksek performans anlamına gelecektir.
Bir ajansta Dijital Pazarlama Yöneticisi olan Haldun Gazitepe, Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi mezunudur. Kariyerine pazarlama uzmanı olarak olarak başlamıştır. Çalışma hayatına devam ederken dijital pazarlamaya ilgi duymuş ve kendini bu alanda geliştirmiştir. Üç yıllık geleneksel pazarlama serüveninin ardından 6 yıldır dijital pazarlama sektöründe kariyerine devam etmektedir. En büyük tutkusu yelkenli olan Haldun Gazitepe, köpeği Şanslı ile her gün yürüyüşe çıkar.